1.6 De Gula (Tosti ed., pp.269-70)
______________________________
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25
De Gula 1
Gula appetit delectabilia ad conservationem individui. Ex ea enim est inepta letitia, scurrilitas, immunditia, multiloquium, ebitudo sensus. Unde sic diffinitur ab Hugone: Gula est immoderatus amor edendi; uel: Gula est solius corporis, tam noxius quam illecebris edendi appetitus; uel: Gula est immoderata cibi aviditas.
FONTESDe Gula 2
Bernardus: Voluptas gutturis que tanta hodie extimatur, vix duorum obtinet longitudinem digitorum, et huius causa modice partis tam exigue delectationi, quanta paratur solicitudine, quantam deinde molestiam generat? Hinc monstruosius dilatantur renes veneri, hinc tumentes uteri non tam dylatantur, quam impiguantur a ruina, et dum carnis onus ossa sustinent, etiam morbi varii generantur.
FONSDe Gula 3
Bernardus: Gula et libido voluptati carnis deserviunt; aer, terra, mare, gulositati vix sufficiunt. Propter hoc contingit pauperes expoliari et rapinas fieri, ut fames pauperum transeat in delicias divitum, vel ut fames pauperum in divitias divitum convertatur.
FONSDe Gula 4
Bernardus: O delicate, qui divitiis et delitiis circumfusus atque confusus, confusionem expectas et mortem! Non est regnum dei esca et potus, non purpura non bissus, quia dives ille utroque circumfusus in puncto ad infernum descendit. Quid ad hec dicitis gulosi et vos luxuriosi, quorum deus venter est, quorum omnis usus aut in ventre aut sub ventre est, qui in luxuriis nutristis corda et corpora vestra? Audite, audite quia esca ventri et venter escis, deus autem et hunc et has destruet.
FONTESDe Gula 5
Bernardus: Calix demoniorum superbia est, detractio et invidia, crapula et ebrietas, que, cum impleverunt mentem et ventrem, Christus non invenit locum in eis. Quomodo ignis et aqua non possunt, sic spirituales et carnales delitie in eandem non patiuntur.
FONTESDe Gula 6
Gregorius: Cum venter nimia saturitate distenditur, aculei libidinis suscitantur.
FONSDe Gula 7
Gregorius: Esus et potus ad ludum provocant, ludus ad luxuriam que, si voracitatis culpa non caute dignoscitur, ab iniquitate mens incaute devoratur.
FONSDe Gula 8
Gregorius: Pene semper epulas loquacitas sequitur, cum venter reficitur, lingua diffrenatur.
FONSDe Gula 9
Iohannes Crisostomus: Diem solempnem non ciborum habundantia, sed spiritus exultatione celebremus quia stultum est valde velle sanctum per saturitatem nimiam honorare quem scimus Deo per ieiunia placuisse.
FONSDe Gula 10
Ciprianus: Festa sanctorum celebremus in sobrietate mentis, non in saturitate ventris.
FONSDe Gula 11
Ambrosius: Per gulam primi parentes mortui sunt, bene hoc vitium timere debet successio, ne quasi ignis in morbum transeat ad heredem.
FONSDe Gula 12
Seneca: Ventri obedientes animalium loco numerentur, non hominum.
FONSDe Gula 13
Gregorius: Non debemus ideo evangelizare ut manducemus, sed manducare ut evangelizemus.
FONSDe Gula 14
Seneca: Nemo liber est qui corpori suo servit. Multis servit qui corpori suo servit. Si regeris animo rex es, si corpore servus.
FONTESDe Gula 15
Seneca: Qui in servitutem rediget carnes suas, pure mentis erit; qui autem nutrierit, dolebit super eas.
FONSDe Gula 16
Philosophus in ethicis: Vituperabile est homini seipsum diligere quantum ad id quod deterius est.
FONSDe Gula 17
Gregorius: Nonnulli ordinem certaminis ignorantes, edomare gulam negligunt et iam ad spiritualia bella consurgunt. Qui aliquando multo etiam faciunt, sed dominante gule vitio, per carnis concupiscentiam, simul omnes virtutes obruuntur.
FONSDe Gula 18
Gregorius: Ea itaque sumenda sunt que nostra necessitas exigit, et non que edendi libido suggerit. Sed magnus discretionis labor est huic exactori et aliquid impendere, et aliquid denegare, et non dando gulam restringere, et dando naturam nutrire. Sciendum vero est quod sic voluptas sub necessitate se palliat, quod vix eam perfectus quisque discernat. Nam dum solvi debitum necessitas petit, voluptas explendi desiderium suppetit, et tanto gula securius in preceps rapit, quanto sub honesto nomine necessitatis explende se contegit.
FONSDe Gula 19
Hugo: Per esum primi parentis culpa sumpsit initium, et ideo cavendum est nobis, ne sicut ille per escam paradisi meruit egressum, ita et nos arceamur ab ingressu. Tria sunt igitur in cibo consideranda, id est quid, quando et quantum comedamus, scilicet cibi species, hora et mensura, ne illicitum aut extra horam aut ultra mensuram aliquid sumamus. Illicitum comedit Adam in paradiso et expellitur, extra horam comedit Ionathas et a patre maledicitur, populus vero Israel ad sepulcra concupiscentie et occiditur. Transgreditur Adam preceptum domini, frangit Ionathas quod observabat multitudo populi, decipitur Israel in saturitate cibi. Sic igitur transgressio meruit expulsionem, negligentia voti communis maledictionem, saturitas mortem. In fratres cotidie decipimur, dum murmurantes in desertum Israel, et Egiptias illas suspirantes escas, precepta prelatorum transgredimur, et quod communiter tenetur a fratribus, negligenter observamus.
FONSDe Gula 20
Isidorus: Hec fuit iniquitas Sodomorum, superbia et saturitas panis. Panem quippe Sodomite immoderate sumentes, in turpitudinem defluxerunt flagitiorum, atque hiisdem superbia comitante, meruerunt celestibus aduri incendiis, ex quo modum non tenuerunt edacitatis.
FONSDe Gula 21
Isidorus: Proxima est ventri libido sicut loco sic vitio. Ubi enim ventris cura est, ibi et eorum que circa ventrem sunt proxima. In ordine namque membrorum genitalia ventri iunguntur, dum unum ex hiis immoderate reficitur aliud ad luxuriam excitatur. Non ad luxuriam vel ad saturitatem, sed tantummodo ut corpus sustentetur epulis est utendum. Nam ut philosophi dixerunt: Cibi inventi sunt ut contineant animum et animam, non ut corrumpant. Qui nimium cibis utitur, quanto magis ventrem pascit, tanto magis sensum mentis obtundit, ingeniumque ebescere facit, libidinisque ignes ciborum fomite increscunt.
FONSDe Gula 22
Gregorius: Corpus quod abstinentia frangit, temptatio non corrumpit.
FONSDe Gula 23
Bernardus: De condimentis sufficit ut cibi comestibiles fiant non concupiscibiles. Sufficit enim diei malitia sua.
FONSDe Gula 24
Isidorus: Nemo ceteris vitiis potest dominari, nisi prius ventris ingluvias restrinxerit.
FONSDe Gula 25
Isidorus: Neque enim potest quispiam virtutum perfectionem attingere, nisi prius ventris edomaverit ingluviem. Neque quisquam facile poterit a se spiritus immundos expellere, nisi per abstinentiam gule.
FONS