The Digital Viridarium consolationis Project

_______________________________________________


1.1 De Superbia (Tosti ed., pp.265-6)

______________________________


1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30

De Superbia 1

Superbia enim sic diffinitur ab Augustino: Superbia est elatio pernitiosa que inferiorem despiciens atque parem superioribus satagit dominari.

FONS

De Superbia 2

Anselmus: Superbia est peruerse celsitudinis appetitus.

FONS

De Superbia 3

Augustinus: Quid est Superbia nisi de alio loco conscientie uideri uelle quod non est?

FONS

De Superbia 4

Ysidorus: Omnis peccans superbus est, eo quod faciendo vetita, contemptui habet diuina precepta. Rite ergo: Inicium omnis peccati est Superbia, quam nisi precesserit mandatorum dei inobedientia, transgressionis non sequitur culpa.

FONS

De Superbia 5

Iheronimus: Superbie uicium est peccatum maximum quod dei populo magis insultat, et insurgit specialiter aduersus eos qui cetera iam uidentur intasse peccata.

FONS

De Superbia 6

Iheronimus: Grauis labor Superbia hec est que non recipit disciplinam, curari renuit, medelam non sustinet, ultra pessimum quod nec submissis saltem digitis patitur attreptari, omnino intollerabilis.

FONS

De Superbia 7

Bernardus: Solos sese putant superbi, solos appetunt reputari. Literatus est, odit socium, astutus in negotiis secularibus, neminem vult sibi similem inveniri.

FONS

De Superbia 8

Bernardus: Nichil angelus ille fecit, nichil operatus est. Tamen cogitauit Superbiam et in ictu oculi irreperabiliter proiectus est. Si sic actum est cum angelo, quid de me erit terra et cinis? Ille in celo intumuit, ego in sterquilinio. Quis talis abhominabor in diuite Superbiam quam in paupere dicat? Ve michi! Si dure in potente illo animaduersum est, pro eo quod eleuatum cor illius, nec ei profuit quod cogitata est potentibus Superbia quid de me exiguo, misero et superbo?

FONS

De Superbia 9

Bernardus: Fugite Superbiam, queso fratres mei, fugite que tam velociter ipsum quoque sideribus cunctis clarius enitentem eterne caligine obtenebravit Luciferum, quoniam non solum angelum, sed angelorum primum, in dyabolum conmutavit.

FONS

De Superbia 10

Isidorus de summo bono: Omni vitio peior et Superbia, seu propter quod a summis personis et primis assumitur, seu quod de opere iustitie et virtutis exoritur, minusque culpa eius sentitur.

FONS

De Superbia 11

Isidorus: Superbia sicut origo est omnium criminum, ita ruina cunctarum virtutum. Ipsa est enim in peccato prima, ipsa in conflictu ultima.

FONS

De Superbia 12

Bernardus: Trabis in oculo grandis et grossa, Superbia in mente est, que quadam corpulentia sui venenat non sanat, tumidat, non solidat, oculos mentis obscurat, veritatem obumbrat, ita ut si tuam obumbraverit mentem aut occupaverit, iam tu te videre iam qualis es, vel qualis esse potes non possis sentire, sed qualem te amas, talem te putes esse, vel spectes fore. Quid magis indignum, quid detestandum amplius, quid gravius puniendum? quia videns Deum celi parvulum factum, ultra apponat se magnificare homo super terram. Intollerabilis imprudentie est, ut ubi se exinaniuit maiestas, vermiculus infletur et intumescat.

FONS

De Superbia 13

Gregorius: Non ignorantia sed Superbia delinqunt, qui non faciunt que sciunt. Unde excecantur ut nesciant que non agunt.

FONS

De Superbia 14

Quotiens hominibus preesse cupio, totiens Deum meum preire contendo. De ipso vero scriptum est quod: Erat subditus illis.

FONS

De Superbia 15

Gregorius: Maxima Superbia est a seniore reverentiam exigere, et meliori silentium imponere.

FONS

De Superbia 16

Gregorius: Signum reproborum Superbia est, signum vero electorum humilitas.

FONS

De Superbia 17

Gregorius: Sicut per humilitatem cordis, custoditur castitas corporis, ita per Superbiam mentis itur in immunditiam libidinis.

FONS

De Superbia 18

Ambrosius: Humanum genus non poterat redimi, nisi tanta esset humilitatis redemptoris, quanta fuit Superbia trangressoris ut medicina responderet egritudini, et pretium obligationi.

FONS

De Superbia 19

Gregorius: Superbus aliena despicit, propria admiratur, et si quid boni fecerit, nunquam ab alio factum fuisse credit.

FONS

De Superbia 20

Isidorus: Non numquam lapsu carnali corruerunt, ut de vitio superbie de virtute tumentes sanarentur, et qui de virtutum effectibus existunt superbi ut cadant, carnis vitio humiliantur ut surgant.

FONS

De Superbia 21

Anselmus: Homo, quid intumescis? o sanies fetida, quid inflaris? o pellis morticina, quid tenderis? Christus princeps tuus humilis factus est et tu superbus? Caput humile, et membrum superbum? Absit! Si pudeat imitari hominem, saltem Deum imitare.

FONS

De Superbia 22

Bernardus: Mirum est de superbis. Neque enim cum hominibus habitare desiderant, neque ad Deum volare possunt. Solum ergo eis relinquitur flamma ignis devorantis.

FONS

De Superbia 23

Bernardus: Quid superbis cinis et esca vermium, cum dolor sit in transitu et in exitu?

FONS

De Superbia 24

Augustinus: Si de fortitudine erigeris, a bestia superaris; si de velocitate, a musca; si de pulcritudine, a cauda pavonis; si de labore, a formica; si de divitiis quid habes quod non accepisti, quasi dicat a Deo.

FONS

De Superbia 25

Augustinus: Non vivit qui Superbia inflatur, et qui luxuria sordidatur qui ceteris inficitur pestibus, quoniam non est hoc vivere, sed vitam confundere et appropinquare usque ad portas mortis.

FONS

De Superbia 26

Isidorus de summo bono: Ex culpa enim superbie, plerumque in abhominandam carnis immunditiam itur. Nam alterum pendet ex altero, sed sicut per Superbiam mentis itur in prostitutionem libidinis, ita per humilitatem mentis salva fit castitas carnis. Deus autem numquam deicit ocultam mentis Superbiam, nisi per carnis manifestam ruinam. Libidinis immunditia nascitur de non oculta Superbia, exemplo primi hominis, qui mox ut per Superbiam contra Deum tumuit, statim carnis libidinem sensit, et pudenda operuit. Quapropter unusquisque sue deputet culpe quod cecidit, quotiens libidine vincitur, quia nisi precessisset latens Superbia, non sequeretur libidinis manifesta ruina. Multi luxurie subditi sunt, et contumaci Superbia de ipso luxurie opere gloriantur; et inde magis elati sunt, unde humiliari deberent.

FONS

De Superbia 27

Gregorius: Difficile est in se ut quisque Superbiam inventam deprehendat, quia nimirum hoc vitium quanto magis patimur, tanto minus videmus. Sic quippe in mente Superbia, sicut in oculis caligo generatur, quo se hec latius dilatat, vehementius lumen angustat.

FONS

De Superbia 28

Augustinus: Quemcumque superbum videris filium dyaboli esse non dubites, quo mortuo amplius non roges pro eo quam pro dyabolo.

FONS

De Superbia 29

Gregorius: Mali ventosa verba proferunt. Nam dicta eorum et si quando sana sunt per sententiam, inflata sunt per elationem.

FONS

De Superbia 30

Isidorus de summo bono: Dupliciter autem reus est qui comittit scelera per voluntatem, et defendit ea per contumacem tumorem.

FONS